CD-ROM

CD-ROM isim (yaygın olarak, sadece CD de denir) İngilizce bir terim olan Compact Disc Read-Only Memory sözcüklerinin baş harfleri alınarak yapılmış olan kısaltma. Bilgi ve verileri, kalıcı olarak kaydetmeye yarayan elektronik kayıt ortamı. Eşanlam. Yoğun Teker...

CD-ROM, Elektronik üreticisi firmalar tarafından, standart kabul edilen ve özellikleri, sarı kitapta belirtilmiş olan elektronik bir kayıt ortamıdır. Bu tanıma uyan CD-ROM lar Philips firması tarafından verilen "Compact Disk Logosunu" taşıyabilmektedir.

CD-ROM, teker biçiminde, üzeri spiral biçiminde izler taşıyan, aluminyum kaplamalı, yassı bir elektronik kayıt malzemesidir. CD yüzeyindeki bazı bölümler, kaplama (üretim)sırasında, biraz derinleştirilmiştir. Pits denilen bu çukurlar, gelen ışınları biraz daha erken yansıtır. Verilerin yazılması ve okunması, zayıf bir lazer ışınının, bu çukur ve düzlükler üzerinde yansıma (ya da yansıma ması) sayesinde gerçekleşir.

Bir CD ROM'un çapı 12 santimdir. Üzerine 650 ile 900 MB arasında bilgi kaydedilebilir. Ancak, tüm CD Sürücüler (CD-ROM aygıtları) bu verileri okuyamadığından, yaygın olarak, 700 MB kapasiteli olan CD ler kullanılır. 700 MB lık kayıt kapasitesi, yaklaşık olarak 80 dakikalık bir müzik kaydına eşdeğer bir yeğinliktir.Günümüzde 2x ile 56x e kadar yazım hızına sahiptirler.

CD-ROM üzerine kayıtlı olan bilgi ve verilerin, ne kadar süreyle saklanabildığı henüz tam olarak bilinememektedir. Yapılan tahminler, CD ROM 'un nasıl depolandığına bağlı olarak, 10 ile 50 yıl arasında değişmektedir. Bu süre, kağıt ve pergament ile karşılaştırılamayacak kadar kısa bir süredir. Ancak, materyalin geliştirilmesi ve buna bağlı olarak, verilerin daha uzun süreli olarak korunabilmesi ile ilgili çalışmalar, aralıksız olarak sürmektedir.

CD ROM güneş ışınlarına duyarlı bir materyaldir. Bu nedenle, (böyle bir şey) uygulamada pek mümkün olmasada, 20 derecelik sabit bir oda sıcaklığında, ve karanlık bir odada depolanması gerekir.

DVD-ROM

Resmi DVD logosu.

DVD-R okuma yazma yüzü

Mor boyalı DVD-R, 4.7 GB

Mikrodalga'ya maruz kalmış DVD

DVD, ismi Digital Versatile Disc (Sayısal Çok Amaçlı Ağırşak) sözcüklerinin baş harfleri alınarak elde edilmiş olan, CD-ROM görünümünde elektronik kayıt ortamıdır. CD'ye göre, çok daha yüksek kayıt kapasitesine sahiptir. DVD-Video, DVD-Audio, DVD-ROM, DVD-RAM, DVD-R ve DVD-RW gibi çeşitleri vardır. Gündelik yaşamda, teknik tanımı dikkate alınmadan ve sözcüğün açılımı düşünülmeden, yaygın olarak, DVD üzerine kaydedilmiş, film ya da video anlamında kullanılır.

Yaygınlaşması ve tarihçe

CD (Compact Disc, Yoğun Teker) denilen kayıt ortamları ilk kez, 1990'lı yılların başında kullanılmaya başlandı ve gerek üretici firmalar, gerekse, kullanıcılar tarafından büyük kabul gördü. Bunun uzantısı olarak kullanımı bilişim, müzik ve sinema endüstrisi alanlarında hızla yaygınlaştı.

1990'lı yıllarda asıl amaç, kayıt süresi açısından, ihtiyaca cevap veremeyen, VideoCD'den (VCD) daha fazla kayıt kapasitesine sahip uygun bir kayıt ortamı geliştirmekti. Bunun uzantısı olarak, daha fazla kayıt imkanı sağlayan yeni bir kayıt ortamı üzerinde çalışılmaya başlandı.

İlk etapta, Sony ve Philips tarafından geliştirilen MultiMedia CD (MMCD) ile Toshiba ve Time Warner tarafından desteklenen Super Density CD'lerin (SD) bu ihtiyacı karşılayacağı düşünüldü ise de, bu gerçekleşmedi. Sonunda birbirinden ayrı olarak çalışan bu gruplar, film endüstrisinin de baskılarıyla, 1995 yılında, ortak bir standart üzerinde çalışmaya karar verdi.

İlk başta, sadece, video görüntüler için düşünülen DVD kısaltması, "Digital Video Disc" anlamında kullanılmakta iken, daha sonra, başka alanlarda da kullanılabileceği düşünülerek, "Digital Versatile Disc" (ing. versatile, alm. vielseitig, çok amaçlı) anlamında kullanılmaya başlandı.

Günümüzde, özellikle sinema filmleri konusunda, büyük bir DVD pazarı oluşmuş olsa bile (Almanya'daki verilere göre, 2001 yılında sinema filmi olarak satılan DVD sayısı VHS video kaset satışlarını geride bırakmış olmasına rağmen) daha yoğun kayıt imkanı sunan, yeni kayıt ortamları üzerine yapılan çalışmalar devam etmektedir.

Bunlar içinde en çok dikkat çeken çalışmalar, Blu-ray Disc (kısaca Blu-Ray) ve High Definition DVD (HD-DVD) üzerinde yapılan çalışmalardır..

Teknik Bilgiler ve DVD Türleri

DVD'ler 0.6 mm kalınlığında plastik kaplı polikarbonattan ve çok daha ince yansıtıcı bir alüminyum ya da altın tabakadan oluşur. Bu iki disk birbirine yapıştırılarak 1.2 mm'lik bir disk oluştururlar. Oluşan disk iki yüzünden ya da tek yüzünden okunabilecek şekilde tasarlanabilir. Tabakaların bir CD'nin yarısı kalınlığında olmasının nedeni daha yüksek numerik aparatı olan bir lensle okunabilmeyi ve daha küçük ve dar çukurlarla bilgi yazabilmeyi sağlamasıdır.

Tek katmanlı bir DVD, standart bir CD'nin yedi katı olan 4.7 GB bilgiyi saklayabilir. 650 nm dalga boyundaki kırmızı bir lazer (CD için bu değer 780 nm'dir) ve 0.6'lık bir numerik aparatla (CD için 0.45), okuma çözünürlüğü 1.65 kat artmıştır. Bunun iki boyutta olduğunu da düşünürsek fiziksel veri saklama boyutunun 3.5 kat arttığını görebiliriz. DVD, fiziksel tabakada daha verimli bir kodlama yöntemi kullanır. CD'nin hata düzeltme sistemi CIRC, yerini daha güçlü Reed-Solomon ürün koduna bırakmıştır, RS-PC; aynı şekilde Yediye Ondört Modülasyonu (EFM) de yerini, sekize onaltı modülasyonu kullanan EFMPlus'a bırakmıştır. CD'deki gibi altkod yoktur. Sonuç olarak, DVD biçimi, üçüncül hata düzeltme tabakası kullanan CD-ROM biçiminden yüzde 47 oranında daha verimlidir.

DVD'nin çeşitli uygulama alanları vardır:

DVD-Video (filmler (görüntü ve ses))
DVD-Audio (yüksek kaliteli ses)
SACD (yüksek kaliteli ses)
DVD-VR (TV'den ya da kameradan kaydedilmiş görüntü ve ses)
DVD+VR (+R ve +RW disklere kayıt için DVD-Video)
PS2 DVD (PlayStation 2 oyunları için)
Xbox DVD (Xbox oyunları için)
DVD-Data (veri saklamak için)

Disk ortamı şunlar olabilir:

DVD-ROM: salt okunur, kalıpla üretilmiş
DVD-R: bir kere yazılır
DVD-RW: tekrar yazılabilir
DVD-RAM: rastgele erişimle tekrar yazılabilir
DVD+R DL: iki katmanlı bir kez yazılır

farklı altı olan iki DVD.

Diskin bir ya da iki tarafı olabilir, ve her taraf için bir ya da iki katmanı olabilir; taraf ve katmanlar diskin boyutunu belirler.

DVD-5: tek taraflı, tek katman, 4.7 gigabyte (GB), ya da 4.38 gibibytes (GiB)
DVD-9: tek taraflı, çift katman, 8.5 GB (7.92 GiB)
DVD-10: çift taraflı, tek katman iki yüzünde, 9.4 GB (8.75 GiB)
DVD-14: çift taraflı, çift katman tek yüzünde, diğerinde tek, 13.3 GB (12.3 GiB)
DVD-18: çift taraflı, çift katman iki yüzünde, 17.1 GB (15.9 GiB)

DVD Kodları

DVD kodları, kısa bir süre oncesine kadar bilinmeyen, elektronik şirketleri tarafindan gizlenen bir bilgiydi. DVD Kodları, bir DVD Player'ın butun DVD'leri ve VCD'leri oynatmasini saglar.